Radiowa Historia Sztuki – „Galeria Szajna”

13 marca 1997 r. w czasie obchodów 75-lecia urodzin i 50-lecia pracy twórczej Józefa Szajny w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie otwarto „Szajna Galerię”. Była to jedyna w Polsce i na świecie stała ekspozycja prac, jednego z najważniejszych artystów XX wieku.

Malarz, grafik, scenograf, reżyser, w czasie II wojny światowej był więźniem niemieckich obozów KL Auschwitz i Buchenwaldu. Przeżycia obozowe, doświadczenie zagłady i ludobójstwa – miały decydujący wpływ na jego twórczość zarówno plastyczną, jak i teatralną. Jednocześnie Szajna tworzył dzieła awangardowe. Ekspresyjne w formie i technikach wyrazu -przykuwały uwagę i szokowały, metaforyczne wizje plastyczne stawały się dominującym elementem kolejnych przedstawień. Profesor Józef Szajna nieustannie w swojej twórczości, ale też w działaniach poza artystycznych protestował przeciwko wojnie, agresji i terrorowi. Jego sztuka prezentowana na wszystkich kontynentach budziła autentyczne zainteresowania a on sam podziw i szacunek.

„Szajna Galeria” w Rzeszowie została pomyślana jako centrum twórczości Józefa Szajny, a w przyszłości ośrodek badań nad sztuką współczesną – promujący młodych awangardowych artystów.

Wszystkie dzieła, w Galerii były darem profesora dla Rzeszowa – miasta, w którym się urodził.
W Galerii znalazły miejsce 54 prace: monumentalne obrazy, rysunki, collages, kompozycje przestrzenne i elementy scenografii, a także fotografie dokumentujące najwybitniejszych spektakle teatralne Szajny.

Tuż po otwarciu Galerii profesor Szajna podzielił się swoimi przemyśleniami z Adamem Głaczyńskim i był przewodnikiem po świecie swojej twórczości.

Nagranie archiwalne.

Fot. archiwum Teatru im. W. Siemaszkowej / K.Motyka