Handel narkotykami jednym z największych zagrożeń w Europie

Handel narkotykami, jest obecnie jednym z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa w Europie, a szczególnym wyzwaniem dla służb stały się narkotyki syntetyczne, których produkcja i dystrybucja w Europie osiągnęły skalę bezprecedensową – ocenił w poniedziałek szef CBŚP nadinsp. Cezary Luba.

W poniedziałek w Senacie odbyło się 16. Spotkanie Grupy ds. Wspólnej Kontroli Parlamentarnej Europolu (GWKP) w ramach sprawowanej przez Polskę prezydencji w Radzie UE. Jednym z punktów wydarzenia była sesja pn. „Zwalczanie handlu narkotykami w Europie – wyzwania dla Europolu i państw członkowskich”, w której udział wziął m.in. szef CBŚP nadinsp. Cezary Luba.

Podczas swojego wystąpienia szef CBŚP ocenił, że handel narkotykami, jest obecnie jednym z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa w Europie, a szczególnym wyzwaniem dla służb w Polsce stały się narkotyki syntetyczne, których produkcja i dystrybucja w Europie osiągnęły – jak wskazał – skalę bezprecedensową. W ocenie nadinsp. Luby zwalczanie tego procederu wymaga silnej współpracy między państwami członkowskimi UE, zarówno w zakresie wymiany informacji, jak i wspólnych operacji transgranicznych.

Szef CBŚP zaznaczył, że handel narkotykami w Polsce jest problemem, który dostosowuje się do nowych warunków, a skala tego typu przestępczości stale rośnie. Dodał, że przestępczość narkotykowa jest ściśle powiązana z handlem ludźmi, przemytem broni, korupcją oraz przestępczością finansową, a pieniądze z handlu narkotykami są jednym z głównych źródeł finansowania zorganizowanych grup przestępczych.

„Obserwujemy, że grupy zorganizowane umacniają swoją pozycję na europejskim rynku narkotykowym. Kontrolują zarówno produkcję, jak i dystrybucję substancji psychoaktywnych, korzystają z nowoczesnych metod komunikacji, kryptowalut oraz platform internetowych do ukrywania i maskowania swojej działalności przestępczej” – zwrócił uwagę Luba.

Szef CBŚP podkreślił, że grupy przestępcze bardzo szybko dostosowują się do zmieniających się warunków, ale także kreują nowe metody działania, wykorzystując globalizację, nowe technologie oraz innowacyjne metody przemytu.

„Porty w Europie Zachodniej, jak Antwerpia, czy Rotterdam, które przez lata były kluczowymi punktami dostępu dla narkotyków z Ameryki Południowej, są coraz bardziej kontrolowane przez służby, co zmusza przemytników do szukania alternatywy. W konsekwencji rośnie rola portów w Europie Południowej i Wschodniej, gdzie kontrole są mniej efektywne, a grupy przestępcze mogą działać z większą swobodą” – zaznaczył.

Dodał, że grupy przestępcze zamiast dużych transportów, które są bardziej narażone na wykrycie częściej stosują metody rozproszonego przemytu, wykorzystują kontenery z ukrytymi skrytkami, przesyłki kurierskie i pocztowe, a także legalne ładunki, które maskują obecność narkotyków. Coraz częściej, jako huby tranzytowe, wykorzystywane są państwa trzecie, w szczególności Afryki Zachodniej, Bałkanów oraz niektórych krajów Ameryki Południowej.

Luba zauważył, że jednym z najpoważniejszych wyzwań jest wzrost produkcji i dystrybucji narkotyków syntetycznych w Europie. Zwrócił on uwagę na łatwość produkcji narkotyków syntetycznych, które powstają w laboratoriach ukrytych na terenie państw członkowskich UE.

„Metody walki z tym zjawiskiem muszą ewoluować. Klasyczne strategie kontroli granicznej są niewystarczające, gdyż narkotyki produkowane są już na miejscu w krajach, które są członkami strefy Schengen” – powiedział. Dodał, że problemem jest również to, że nowe substancje psychoaktywne pojawiają się szybciej, niż prawo jest w stanie na nie zareagować.

 „Handel narkotykami przeniósł się w dużej mierze do sieci, a w szczególności do darknetu, gdzie transakcje odbywają się często w sposób anonimowy i przy wykorzystywaniu walut cyfrowych. Przestępcy również często korzystają z platform e-commerce, szyfrowanych komunikatorów i zdecentralizowanych metod płatności, co znacznie utrudnia działanie organom ścigania” – zauważył.

Zdaniem szefa CBŚP kolejnym wyzwaniem jest konflikt w Ukrainie, który stworzył nowe możliwości dla zorganizowanych grup przestępczych. „Osłabiona kontrola graniczna, przesunięcia logistyczne i zmieniające się priorytety służb sprawiły, że nowe szlaki przemytu oraz wzrost działalności przestępczej stały się nieuniknione” – podkreślił Luba.

Zaznaczył, że w Ukrainie obserwowany jest wzrost konsumpcji tanich substancji, w tym nowych narkotyków syntetycznych w postaci katynonów i opioidów. Dodał, że wojna wpłynęła także na profil użytkowników narkotyków w regionie, a nową grupą ryzyka stali się weterani oraz żołnierze.

W ocenie szefa CBŚP przeciwdziałanie handlowi narkotykami wymaga ścisłej współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej, skutecznej wymiany informacji oraz dostosowania strategii walki z przestępczością narkotykową do nowej rzeczywistości i nowych wyzwań. Dodał, że w ramach prezydencji Polski w Radzie UE koncentrujemy się na odnowieniu i aktualizacji paktu przeciwko narkotykom syntetycznym, opracowaniu i wdrożeniu nowej strategii UE w zakresie polityki narkotykowej oraz szczegółowego planu działań na najbliższe lata. Wzmocniona ma zostać również współpraca międzynarodowa nie tylko w ramach Unii Europejskiej, ale także z kluczowymi partnerami globalnymi, w tym z USA, Ukrainą, Brazylią, Mołdawią oraz z krajami Azji Centralnej.(PAP)