Na dachu Politechniki Rzeszowskiej działa specjalistyczna Stacja Rejestracji Wyładowań Atmosferycznych. Naukowcy analizują tam pioruny, by lepiej chronić ludzi i infrastrukturę przed skutkami burz.
W tym artykule
Naukowe podejście do burzowych zagrożeń
Wraz z nadejściem wiosny rozpoczął się w Polsce sezon burzowy, niosący ze sobą silne wiatry, intensywne opady, a przede wszystkim niebezpieczne wyładowania atmosferyczne. Aby lepiej zrozumieć to gwałtowne zjawisko i zminimalizować ryzyko jego konsekwencji, na Politechnice Rzeszowskiej uruchomiono Stację Rejestracji Wyładowań Atmosferycznych. To jedno z laboratoriów w Ośrodku Badań Piorunowych Politechniki Rzeszowskiej.
Laboratorium funkcjonuje na dachu jednego z budynków uczelni i jest koordynowane przez dr. inż. Grzegorza Karnasa. Zespół badawczy koncentruje się na analizie parametrów fizycznych piorunów oraz ich wpływie na otoczenie.
Jak powstaje piorun? Sekwencja zjawisk i groźne składowe
Jak wyjaśnia dr inż. Karnas, typowe wyładowanie atmosferyczne rozpoczyna się w chmurze burzowej, kiedy przekroczone zostają krytyczne wartości pola elektrycznego. Wówczas dochodzi do inicjacji wyładowania, które przemieszcza się w kierunku ziemi. Proces ten składa się z kilku etapów, a sam kanał piorunowy zawiera różne składowe.
Jedną z najbardziej niebezpiecznych jest składowa prądu długotrwałego. To właśnie ona wiąże się z największą ilością energii, która może prowadzić do poważnych skutków termicznych – uszkodzeń instalacji czy pożarów lasów.
Precyzyjne pomiary piorunów
Celem działania stacji na Politechnice Rzeszowskiej jest wideorejestracja procesu rozwoju kanału piorunowego z wykorzystaniem szybkich kamer wideo, a następnie analiza wyładowań z wykorzystaniem nowoczesnych metod pomiarowych. Naukowcy obliczają m.in. kształt prądu piorunowego w kanale wyładowania na podstawie impulsów elektromagnetycznych.
Tego typu badania mają nie tylko wartość naukową, ale również praktyczne znaczenie – pozwalają projektować skuteczniejsze systemy ochrony odgromowej oraz zwiększają bezpieczeństwo ludzi i infrastruktury.
Inwestycja w bezpieczeństwo i wiedzę
Stacja Rejestracji Wyładowań Atmosferycznych to odpowiedź na rosnące potrzeby w zakresie ochrony przed skutkami burz. Dzięki prowadzonym w Rzeszowie badaniom możliwe jest dokładniejsze modelowanie zachowań wyładowań atmosferycznych oraz lepsze zrozumienie mechanizmów ich powstawania. To kolejny krok w stronę zwiększenia bezpieczeństwa w obliczu coraz częstszych i intensywniejszych zjawisk pogodowych.
Tekst, fot.: J. Piekło
