W Jaśle uczczono pamięć ofiar akcji „Reinhardt” oraz dawnych żydowskich mieszkańców [ZDJĘCIA]

Na cmentarzu żydowskim przy ul. Floriańskiej w Jaśle odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiary akcji „Reinhardt” oraz dawnych żydowskich obywateli miasta i okolicznych miejscowości. Dokładnie 12 sierpnia 1942 roku hitlerowcy zamordowali 260 osób pochodzących z Jasła, Brzostku, Kołaczyc, Pilzna i pobliskich wsi.

Pamięć o ofiarach i bohaterach

Jest to upamiętnienie ofiar żydowskich mieszkańców Jasła, zamordowanych w czasie akcji „Reinhardt” w czasie wojny. Byli to obywatele miasta Jasła. Upamiętniamy nie tylko ofiary żydowskie, upamiętniamy również żołnierzy tutaj rozstrzelanych, ofiary przesłuchań, gestapowia. Polaków, którzy oddali swoje życie pomagając, ratując Żydów

– podkreśla organizatorka wydarzenia, Inga Marczyńska ze Stowarzyszenia Ahawas Tora.

Kamienie pamięci z imionami dzieci

Symbolicznym elementem uroczystości były kamienie pamięci przygotowane specjalnie na tę okazję.

Kamień to jest taki symbol trwałej pamięci. Na każdym z kamieni, które przygotowałam, jest ich tutaj 50, wypisane są imiona, nazwiska i wiek żydowskich dzieci jasielskich, które bądź urodziły się w Jaśle, bądź przyjechały przed wojną do Jasła, albo było to ostatnie miejsce, skąd już wyjechały na śmierć. Zostawiamy te kamienie pamięci i będziemy co roku dokładać, aby na tych kamieniach pojawiły się nazwiska, imiona żydowskich rodzin, właśnie po to, żeby ta pamięć trwała

– zaznacza Marczyńska.

Opieka nad cmentarzem i edukacja

Organizatorka przypomniała także o codziennej trosce o miejsce pamięci i o pracy edukacyjnej, która ma na celu przywracanie historii jasielskich Żydów.

Zaczęło się od porządkowania cmentarza, który dwa lata temu otrzymałam od rabina Schudricha jako opiekun tego cmentarza. Staramy się go pielęgnować również z dziećmi, z młodzieżą, przynajmniej dwa razy do roku tutaj kosić. Wciąż trwają prace, ponieważ odkrywamy kolejne groby, staramy się je inwentaryzować. Ja sama prowadzę warsztaty z kultury żydowskiej w szkołach, ale również w ośrodkach kultury. Edukuję o kulturze, o religii, o historii polskich Żydów, która przecież ma ponad 800 lat

– mówi Marczyńska.

Udział gości i wspólna modlitwa

W uroczystości poprowadził modlitwę rabin Tomer Rechowi z Krakowa, który przyjechał na prośbę Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha. Wśród obecnych byli także: starosta jasielski Adam Pawluś, kierownik Działu Kultury Miasta Jasła Patrycja Bimkiewicz, Przemysław Misiołek jako przedstawiciel dyrektora Muzeum Regionalnego w Jaśle, podkarpacki wicekurator oświaty Piotr Zych wraz z uczniem Piotrem, Jacek Koszczan, prezes Stowarzyszenia Stetl-Dukla, a także Jerzy Dębiec, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi w Rzymie Grodzkiej.

Historia, która zobowiązuje

Akcja „Reinhardt” była jedną z największych zbrodni ludobójstwa II wojny światowej, prowadzoną przez Niemców w Generalnym Gubernatorstwie. W jej wyniku życie straciło około dwóch milionów Żydów. Jasło i okoliczne miejscowości boleśnie doświadczyły tamtych wydarzeń, a dzisiejsze obchody przypominają o losach dawnych mieszkańców miasta i ich rodzin.

Relacja Bartłomieja Ziomka.