Malarz Jan Cybis urodził się 16 lutego 1897 we Wróblinie k. Głogówka na Górnym Śląsku.
W tym artykule
Mistrz koloru i współtwórca kapistów
Był pedagogiem i krytykiem sztuki, współzałożycielem grupy kapistów. Jego rodzice zajmowali się uprawą roli. Młody Jan zaczął pobierać lekcje łaciny u Hugo Hankego, proboszcza parafii w Naczęsławicach. W 1908 r. rozpoczął naukę w Królewskim Gimnazjum Katolickim w Głogowie. Jego nauczyciel, Hans Bloch, wprowadził go w malarstwo. Pobyt w gimnazjum zaowocował także znajomością z hrabiowskim rodem Czartoryskich z Gołuchowa.
Pedagog i redaktor
Ponieważ Cybis władał językiem niemieckim, podjął funkcję nauczyciela potomków hrabiego. Egzamin dojrzałości zdał w 1916 r. Wkrótce został wcielony do pruskiej armii, w której pozostał do końca I wojny światowej, walcząc na froncie zachodnim. Po zakończeniu wojny powrócił do rodzinnego Wróblina. Za namową ojca, w 1919 r. podjął studia prawnicze na Śląskim Uniwersytecie im. Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu. Zaledwie kilka miesięcy później, w tajemnicy przed ojcem, Cybis porzucił studia prawnicze i zaczął kształcić się w dziedzinie malarstwa w Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu. Tam jego artystyczną edukacją kierował do 1921 r. Otto Muelle.
Droga od Śląska do Krakowa i Paryża
W 1921 r. odbył się plebiscyt na Górnym Śląsku, którego wynik miał zadecydować o przynależności państwowej tego regionu. Ostatecznie, zgodnie z wynikiem plebiscytu, okolice Prudnika pozostały w Rzeszy Niemieckiej. Cybis porzucił studia na niemieckiej uczelni, przyjął polskie obywatelstwo, i przeniósł się na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie w latach 1921–1924 szkolił się w pracowniach Józefa Mehoffera, Ignacego Pieńkowskiego i Józefa Pankiewicza. Ożenił się z malarką Hanną Rudzką. Od 1924 r. przebywał z grupą kapistów w Paryżu. Powrócił do Polski na początku lat 30. XX wieku. Wraz żoną zamieszkał najpierw w Warszawie, a w 1934 r. w Krakowie. Zajmował się malarstwem i redagowaniem czasopism artystycznych. W 1937 r. objął funkcję redaktora naczelnego „Głosu Plastyków”.
Dziedzictwo Cybisa w Sanoku
Dojrzała sztuka Cybisa wywodziła się z francuskiego postimpresjonizmu. Zasadniczy wpływ na kształtowanie się jego postawy artystycznej wywarły estetyczne koncepcje Cezanne’a i Bonnarda. Malował głównie pejzaże i martwe natury. W okresie powojennym artysta uprawiał, obok techniki olejnej, akwarelę i rysunek.
O twórczości Jana Cybisa i jej pracach znajdujących się w Muzeum Historycznym w Sanoku rozmawiają: historyk sztuki Wiesław Banach, twórca Galerii im. Marii i Franciszka Prochasków oraz red. Adam Głaczyński.
Źródło; wikipedia.pl, fot. F. Kłęł/PRRz
