17 września mija 84. rocznica agresji ZSRR na Polskę. Obchody rocznicy już dziś (16.09) odbędą się w różnych miejscowościach regionu. W Rzeszowie rozpoczyna się msza św. w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego przy ulicy Krakowskiej, następnie uczestnicy przejdą do Parku Sybiraków. Z kolei w Przemyślu uroczystości rozpoczną się o 11.15 przy Pomniku Zesłańców Sybiru i Ofiar Katynia.
Głównym powodem inwazji było dążenie państwa bolszewickiego do rozszerzania rewolucji na inne kraje – przypomina dr Piotr Szopa, historyk z rzeszowskiego Oddziału IPN. Wyrazem dążeń do zniszczenia Polski był podpisany między III Rzeszą a ZSRR pakt Ribbentrop-Mołotow. Tajny protokół do paktu zawierał ustalenia o podziale stref wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej między obu agresorami.
Historyk przypomina, że polski rząd nie podjął działań koniecznych w takiej sytuacji – m.in. nie wypowiedział formalnie wojny ZSRR. Dodatkową dezorganizację wprowadził rozkaz Naczelnego Wodza, mówiący żeby nie walczyć z Armią Czerwoną, chyba że Polacy zostaną przez nią zaatakowani, a także napływające na Kresy tysiące uchodźców. Konsekwencją 17 września był IV rozbiór Polski, ale również wywózki oraz sowieckie zbrodnie na polskiej ludności i żołnierzach.
Rozmowa Jerzego Pasierba
Tekst: J. Pasierb, fot. PRR