W ramach obchodów 81. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego w wielu miastach regionu odbędą się uroczystości patriotyczne.
W tym artykule
W Rzeszowie w południe w kościele pw. św. Krzyża rozpocznie się msza w intencji powstańców warszawskich. Z kolei o 16:40 przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu Rzeszów zostanie wystawiony posterunek honorowy Wojska Polskiego. O godz. 17 zawyją syreny, później odbędą się okolicznościowe przemówienia i salwa honorowa. Na godz. 18 zaplanowano koncert oraz wspólne śpiewanie piosenek powstańczych.
Hołd powstańcom odda także Tarnobrzeg
Władze miasta zapraszają mieszkańców na plac Bartosza Głowackiego. O godzinie 16:45 zaplanowano utworzenie żywego symbolu Polski Walczącej, w który ustawią się uczestnicy wydarzenia. Następnie zgromadzeni oddadzą hołd poległym powstańcom i uczczą ich pamięć patriotycznym śpiewem wraz z Chórem Tarnobrzeskim, po czym nastąpi złożenie kwiatów na cmentarzu wojennym przy ul. Targowej. Uroczystości zwieńczy Bieg „Dzieci dla Niepodległej” oraz wspólne śpiewanie na terenie Zamku Tarnowskich.
Powstańcy chcieli wyzwolić Warszawę przed przybyciem Armii Czerwonej
Bezpośrednim dowódcą sił zbrojnych w czasie powstania warszawskiego był pochodzący z Gniewczyny Łańcuckiej gen. Antoni Chruściel, ps. „Monter”, komendant Okręgu Warszawa ZWZ-AK.
Powstanie rozpoczęte 1 sierpnia 1944 r. o godz. 17.00 na rozkaz gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” miało na celu wyzwolenie Warszawy spod niemieckiej okupacji przed przybyciem Armii Czerwonej. Planowane na kilka dni, zakończyło się 3 października, po 63 dniach walki, podczas których zginęło od 16 do 18 tys. żołnierzy Armii Krajowej oraz od 150 do 180 tys. cywilów.
Najmłodszy powstaniec miał 10 lat
Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców. Pomimo militarnej klęski, powstanie miało ogromne znaczenie polityczne, symbolizując dążenie Polaków do niepodległości. W dniu wybuchu powstania Armia Krajowa w Warszawie liczyła ponad 40 tys. żołnierzy. Wśród uczestników było wiele kobiet, które pełniły różnorodne role, a także najmłodszy powstaniec, mający 10 lat.
Powstańcy, głównie żołnierze AK, walczyli w cywilnych ubraniach, a ich uzbrojenie było skromne – do dyspozycji mieli jedynie kilka tysięcy jednostek broni. Mimo trudności, w powstaniu wzięło udział 48 183 zidentyfikowanych żołnierzy, a 65 proc. powstańców miało poniżej 25 lat.
Zdeterminowani do podjęcia walki
Pochodzący z Podkarpacia (Pstrągowa) pułkownik Kazimierz Iranek- Osmecki, szef Oddziału II Komendy Głównej AK, podkreślał, że doświadczenie pięcioletniej okupacji w Warszawie było kluczowe dla zrozumienia emocji i potrzeb mieszkańców oraz żołnierzy. Opisał, jak codzienne życie w cieniu terroru, widok znikających przyjaciół oraz tragiczne egzekucje kształtowały ich determinację do podjęcia walki. Wskazywał na ból i cierpienie, które towarzyszyły tym doświadczeniom oraz na konieczność działania w obliczu opresji.
Reportaż świadka tamtych wydarzeń
Jerzy Galazka, rodowity warszawianin, mieszkający obecnie w Rzeszowie, miał wtedy 11 lat:
Więcej o przeżyciach i dalszych losach Jerzego Gałązki będą mogli dowiedzieć się państwo z reportażu A. Dańczyszyna „Strażnicy Historii”. Emisja 6 sierpnia po godzinie 17 w audycji „Spotkanie z reportażem”.
Tekst: W. Wójcik, M. Tomasiewicz
