Z przekazanego PAP badania wynika, że niespełna połowa Polaków wie, jak będzie działał system kaucyjny w Polsce, jedna czwarta o nim słyszała, ale nie zna szczegółów. W grupie wiekowej 18-29 lat, gdzie poziom wiedzy jest najniższy, prawie połowa badanych nigdy nie słyszała o tym rozwiązaniu.
W tym artykule
Najniższy poziom wiedzy w grupie wiekowej 18-29 lat
Jak wynika z badania IBRiS przeprowadzonego na zlecenie Clear Communication Group, 47 proc. badanych deklaruje, że wie, jak będzie działał system kaucyjny, który zacznie obowiązywać w Polsce 1 października br. Kolejne 25 proc. ankietowanych słyszało o systemie, ale nie zna szczegółów. Z tematem wprowadzenia systemu nie zetknęła się jednak ponad jedna czwarta badanych.
W raporcie opisującym badanie autorzy zwrócili uwagę, że szczególnie niski poziom wiedzy dotyczy najmłodszej grupy wiekowej 18-29 lat. Niemal połowa osób w tym wieku nigdy wcześniej nie słyszała o kwestii wprowadzenia systemu w Polsce, a jego zasady rozumie 28 proc. W przypadku respondentów w wieku 30-39 lat oraz powyżej 70. roku życia wiedzę na ten temat zadeklarowało odpowiednio: 57 proc. i 59 proc.
W publikacji wskazano, że 37 proc. Polaków oczekuje widocznych oznaczeń i plakatów na temat systemu kaucji w sklepach, a niespełna jedna piąta liczy w tej kwestii na pomoc obsługi.
Kampania informacyjna niewystarczająca
Z badania wynika również, że czterech na dziesięciu badanych stwierdziło, że kampania informacyjna na temat system kaucyjnego powinna była ruszyć na kilka miesięcy przed startem systemu kaucyjnego, a połowa pytanych uważa, że komunikacja powinna potrwać przynajmniej kilka tygodni przed 1 października. Kolejne 7 proc. uznało z kolei, że działania ograniczone do ostatnich dni września są wystarczające. W publikacji zaznaczono, że resort klimatu zaczął ogólnopolską kampanię 1 września br. i planuje jej intensyfikację na październik.
Ważnym źródłem informacji pozostają tradycyjne media – co trzeci badany wskazuje telewizję, radio i portale internetowe jako główne kanały, z których chce czerpać informacje o systemie kaucyjnym – stwierdziła Klaudia Rombalska z Clear Communication Group, cytowana w publikacji.
System kaucyjny obejmie trzy rodzaje opakowań
Od 1 października kaucja pobierana będzie od każdego wprowadzonego na rynek napoju w opakowaniu objętego tym systemem. Zwrot kaucji będzie następował bez konieczności okazywania paragonu nabycia napoju.
Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne.
System obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów (kaucja 50 groszy), metalowe puszki do 1 litra (50 gr), a także – od 1 stycznia 2026 r. – szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra (1 zł).
Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań
Butelki i puszki będzie można zwracać do maszyn ustawionych np. przed lub wewnątrz sklepów lub w ramach zbiórki ręcznej. Opakowania powinny być puste, nie mogą być zgniecione i muszą mieć czytelny kod kreskowy na etykiecie.
Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań.
Informacja o zbiórce butelek powinna znaleźć się w witrynie sklepu
Sklepy prowadzące zbiórkę butelek i puszek będą oznaczone – odpowiednia informacja o zbiórce powinna znaleźć się w widocznym miejscu, np. w witrynie sklepu. Ponadto część operatorów przekazała PAP, że przygotowała lub przygotowuje mapy, na których zaznaczone będą sklepy przyjmujące opakowania.
Zbiórkę pustych opakowań po napojach w systemie kaucyjnym będą prowadziły sklepy przede wszystkim większe – te powyżej 200 metrów kwadratowych. Prowadzący takie zbiórki mają obowiązek oznaczenia tych punktów. Taka informacja będzie widoczna dla klientów już niedługo przy robieniu zakupów właśnie w tych większych sklepach – powiedział PAP rzecznik Ministerstwa Klimatu i Środowiska Marek Pogorzelski.
Dodał, że informacja o tym, że dany sklep przyjmuje puste opakowania w systemie kaucyjnym musi być wyraźnie widoczna, np. w witrynie sklepu.
Małe sklepy nie mają obowiązku przekazywania lokalizacji
Pogorzelski pytany, czy resort udostępni internetową mapę punktów zwrotu, zaznaczył, że dołączenie do systemu kaucyjnego małych sklepów jest dobrowolne, dlatego operatorzy nie mają obowiązku przekazywania MKiŚ lokalizacji tych punktów. Resort nie tworzy zatem takiej mapy, bo ona byłaby „z założenia niewiążąca”.
Zakładamy, że w pierwszej fazie działania systemu kaucyjnego łatwiej będzie zlokalizować sklepy prowadzące punkty zbiórki, niż pozyskać opakowania objęte systemem, ponieważ one będą wprowadzane na rynek stopniowo. Już w pierwszych dniach (października – PAP) będziemy widzieć, że w danym sklepie w naszej okolicy prowadzony jest punkt zbiórki, a dopiero potem pozyskamy te pierwsze opakowania – ocenił również rzecznik MKiŚ.
Minimalnie jeden punkt na gminę
Zdaniem Pogorzelskiego, prowadzenie zbiórki będzie również w interesie sklepów o powierzchni mniejszej niż 200 mkw, które – zgodnie z przepisami – będą mogły dołączyć do zbiórki dobrowolnie. Poza opłatą za każdą butelkę lub puszkę otrzymywaną od operatorów, pozwoli to przyciągnąć do siebie klientów, szczególnie w miejscach oddalonych od innych punktów zbiórki, np. poza miastami.
Pytany, czy ustawa przewiduje minimalną liczbę punktów zbiórki w miasteczkach lub wsiach, gdzie nie ma większych sklepów, wskazał, że minimalnie będzie to jeden punkt na gminę, a jego zapewnienie jest obowiązkiem operatorów.
Sprawdzenie poziomu wiedzy o systemie kaucyjnym
Badanie zostało przeprowadzone przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) metodą CAWI w dniach 12-13 września br. na ogólnopolskiej próbie 1001 dorosłych Polaków na zlecenie agencji PR Clear Communication Group. Celem badania było sprawdzenie poziomu wiedzy o systemie kaucyjnym oraz oczekiwań konsumentów wobec kampanii informacyjno-edukacyjnych – w tym źródeł, z których chcą czerpać wiedzę, momentu rozpoczęcia komunikacji i treści, jakie powinny się w niej znaleźć.
Tekst: PAP / Fot.: pixabay.com
