Wręczanie prezentów towarzyszy ludziom od wieków. Antropolodzy i psychologowie podkreślają, że to nie tylko świąteczny zwyczaj, lecz ważny sposób budowania więzi.
W tym artykule
Posłuchaj audycji:
Prezent jako element relacji – skąd wziął się ten zwyczaj?
Tradycja obdarowywania się ma bardzo długą historię. Jak przypomina Elżbieta Dudek-Młynarska z Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie, już w biblijnej scenie z Raju pojawia się motyw daru, gdy Ewa przekazuje jabłko Adamowi.
Z antropologicznego punktu widzenia wręczanie prezentu to wymiana darów. W wielu odległych nam cywilizacjach istniała wymiana darów, jako mechanizm utrzymywania i nawiązywania relacji społecznych
– podkreśliła.
Wymiana Kula i potlacz – rytuały daru w kulturach świata
Jednym z najstarszych opisanych zjawisk jest wymiana Kula – rytuał polegający na przekazywaniu przedmiotów o symbolicznym znaczeniu na rozległym obszarze Melanezji. Praktyka ta, szczegółowo opisana przez Bronisława Malinowskiego w „Argonautach zachodniego Pacyfiku”, umożliwiała utrzymywanie kontaktów między społecznościami oddalonymi o setki kilometrów.
Innym przykładem jest potlacz, ceremonia darów stosowana przez plemiona z Północno-Zachodniego Wybrzeża Ameryki Północnej. Uroczystość ta służyła budowaniu prestiżu i pozycji w plemieniu poprzez okazywanie hojności.
Psychologia prezentu – dlaczego tak lubimy obdarowywać?
Zwyczaj wręczania upominków ma również wymiar emocjonalny. Jak wyjaśnia psycholog dr Joanna Hałaj, prezenty stanowią „język relacji” i są formą komunikacji.
– Jeżeli wręczamy innym prezenty, to dajemy sygnał tym osobom, że są dla nas ważne. Jak dajemy komuś prezent to również dostarczamy sobie bardzo przyjemnych emocji
– dodaje.
Wręczanie prezentów podkreśla również różne okoliczności – święta, rocznice, urodziny. Takie rytuały uruchamiają mechanizmy psychologiczne np. regułę wzajemności, która mówi, że ludzie czują się zobowiązani do odwzajemnienia otrzymanych prezentów.
