Upamiętnia zakończenie II wojny światowej w Europie. Tego dnia, w 1945 roku, został podpisany akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy. Koniec działań wojennych wyznaczono na godzinę 23.01. Był to już drugi dokument kapitulacyjny. Poprzedni został podpisany dzień wcześniej w Reims we Francji przez przedstawicieli Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Dowództwo sowieckie reprezentował generał Iwan Susłoparow. Józef Stalin, przywódca głównego mocarstwa koalicji antyhitlerowskiej, zażądał ponownego parafowania dokumentu i podpisania go także przez przedstawiciela Wielkiej Brytanii, co stało się 8 maja w Karlshorst, na przedmieściach Berlina. Podpisy pod aktem kapitulacji złożono po godzinie 22.00. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja i dlatego ten dzień w Związku Sowieckim i krajach mu podporządkowanych, także w Polsce, obchodzono jako Dzień Zwycięstwa. Rosja do dziś obchodzi go 9 maja.
Historycy różnie interpretują znaczenie 8 maja. Jedni podkreślają, że symbolizuje on przede wszystkim zwycięstwo nad nazizmem, inni uważają go za symboliczną cezurę dla krajów, które od tego momentu na następne dziesięciolecia przeszły do sowieckiej strefy wpływów. Podpisanie kapitulacji Niemiec oznaczało zakończenie największego konfliktu zbrojnego w dziejach ludzkości, jednak tylko w Europie. Walki trwały jeszcze na Dalekim Wschodzie. Zakończyła je kapitulacja Japonii 2 września 1945 roku.
W trwającej sześć lat II wojnie światowej uczestniczyły 72 państwa i ponad miliard 700 milionów ludzi. Działania zbrojne prowadzono na terytorium 40 krajów. Do wojska powołano około 110 milionów osób, nie licząc uczestników ruchu oporu. Według różnych szacunków straty w ludziach wyniosły od 50 do 78 milionów: poległych, zamordowanych i zmarłych.
Polska poniosła relatywnie największe straty, zginęło około sześciu milionów obywateli II Rzeczpospolitej. Połowę stanowili Polacy, prawie tyle samo Żydzi i Polacy pochodzenia żydowskiego. Nasze siły zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej. Ponadto obaj okupanci, zarówno III Rzesza, jak i Związek Sowiecki, prowadzili wobec mieszkańców II RP politykę eksterminacji, dopuszczając się ludobójstwa, masowych wysiedleń i deportacji. (IAR)
Fot. Polskie Radio Rzeszów
