U co drugiej myszy z najczęstszym typem raka trzustki, którym podano uniwersalną dla tej choroby szczepionkę, doszło do całkowitej remisji. Naukowcy chcą jeszcze wzmocnić tę terapię, łącząc ją z innym immunologicznym podejściem.
W tym artykule
Rak trzustki jest najbardziej śmiertelnym nowotworem
Według danych American Cancer Society tylko 13 proc. pacjentów z rakiem trzustki przeżywa okres 5 lat. Jest to najbardziej śmiertelny nowotwór. Jest tak m.in. dlatego, że choroba daje objawy zwykle dopiero po pojawieniu się przerzutów.
Zabieg chirurgiczny, radioterapia i chemioterapia mogą przedłużyć życie, ale rzadko prowadzą do wyleczenia – podkreślają naukowcy z amerykańskiego uniwersytetu niepublicznego w stanie Ohio – Case Western Reserve University i Cleveland Clinic.
Naukowcy byli zaskoczeni wynikami
Zespół ten zaprezentował właśnie nową metodę, która w badaniach na myszach dała obiecujące wyniki. Naukowcy zastosowali szczepionkę z antygenami, które uczulają limfocyty na komórki nowotworowe. Szczepionka jest oparta na tłuszczowych nanocząstkach. Po kilku miesiącach od rozpoczęcia leczenia połowa poddanych leczeniu myszy była wolna od choroby. „Rak trzustki jest wyjątkowo agresywny” — podkreśla jeden z autorów badania, prof. Zheng-Rong Lu. – „Dlatego byliśmy zaskoczeni, że nasze podejście działa tak skutecznie”.
„Platforma ma potencjał, by odmienić opiekę kliniczną w przypadku tej wyniszczającej choroby. Cieszy mnie, że nasza nowatorska nanoszczepionka tak skutecznie wywołała silną odpowiedź ze strony reagujących na nowotwór limfocytów T. Zazwyczaj występują one w małej liczbie i nie są w stanie powstrzymać jego rozwoju” – mówi współautorka dokonania, prof. Li Lily Wang.
Szczepionka dla każdego pacjenta
Zadanie było trudne m.in. dlatego, że komórki raka trzustki mogą mocno różnić się pod względem mutacji i wytwarzanych antygenów, na które mogą reagować limfocyty. Badacze wybrali więc te białka, które mutują najczęściej. To oznacza, że szczepionki nie trzeba przygotować osobno dla każdego pacjenta, lecz preparat taki powinien być skuteczny w dużej grupie chorych.
Naukowcy chcą dodatkowo połączyć swoją terapię z tzw. inhibitorem punktów kontrolnych układu odpornościowego, który wzmacnia odpowiedź immunologiczną organizmu, zapobiegając wyłączaniu jej przez komórki nowotworowe limfocytów. Inhibitory punktów kontrolnych są już zatwierdzone do leczenia kilku typów nowotworów — często w połączeniu z innymi terapiami.
Preparat może mieć działanie zapobiegające
Ponadto szczepionki potencjalnie mogłyby być stosowane w celu zapobiegania rakowi trzustki u pacjentów, którzy mogą być podatni na rozwój tej choroby z powodu obecności określonych mutacji genetycznych.
„Wykazaliśmy, że nasza szczepionka wytwarza pamięć immunologiczną w modelach przedklinicznych. Gdybyśmy mogli osiągnąć to u pacjentów, moglibyśmy także zapobiegać rakowi trzustki, zanim guzy zaczną się tworzyć, więc szczepionki mogłyby pełnić zarówno funkcję terapeutyczną, jak i profilaktyczną” – informuje prof. Lu.
Marek Matacz (PAP)
