W Sztokholmie od poniedziałku (06.10) rozpoczyna się tydzień przyznawania Nagród Nobla w dziedzinie: medycyny, fizyki, chemii, literatury oraz ekonomii. Zgodnie z tradycją jedynie Pokojowa Nagroda Nobla zostanie ogłoszona w stolicy Norwegii, Oslo – nastąpi to w piątek (10.10).
W tym artykule
Co składa się na Nagrodę Nobla?
Na Nagrodę Nobla składają się: złoty medal, kaligrafowany dyplom oraz 11 mln koron szwedzkich (około 1 mln euro). Najsłynniejszy na świecie laur przyznawany jest zgodnie z testamentem fundatora, Alfreda Nobla, osobom, których osiągnięcia w największym stopniu przysłużyły się ludzkości.
Muzeum Nobla w centrum wydarzeń
W sztokholmskim Muzeum Nagrody Nobla ustawiono już scenę, na której przez kolejne dni transmitowane będą na żywo werdykty komitetów noblowskich. Zapowiedziano obecność ekspertów oraz członków gremiów odpowiedzialnych za wybór laureatów. Spodziewane są grupy uczniów, studentów i turystów z całego świata.
Dla tych, którzy nie będą mogli być na miejscu, pozostaje transmisja na stronie internetowej Fundacji Noblowskiej.
Harmonogram ogłaszania laureatów 2025
W poniedziałek (06.10) zgromadzenie noblowskie Instytutu Karolinska ogłosi laureata Nagrody Nobla z medycyny. We wtorek (07.10) komitet Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk w swojej willi przy Uniwersytecie Sztokholmskim wskaże noblistów z fizyki, a następnie w środę (08.10) – z chemii.
Literacka Nagroda Nobla zostanie przyznana w czwartek (09.10). Wówczas sekretarz Akademii Szwedzkiej w Sali Giełdy na starym mieście w Sztokholmie ogłosi nazwisko zwycięskiego pisarza, poety lub dramaturga.
W piątek (10.10) uwaga świata przeniesie się do Oslo, gdzie przewodniczący komitetu ogłosi laureata Pokojowej Nagrody Nobla.
Ostatnią, szóstą dziedziną, w której przyznawana jest Nagroda Nobla, są nauki ekonomiczne. Laureata ogłosi Królewska Szwedzka Akademia Nauk w poniedziałek 13 października.
Ekonomiczny Nobel – historia i finansowanie
Ekonomiczny Nobel nie został wymieniony w testamencie fundatora, dlatego przyznawane od 1969 roku wyróżnienie formalnie nazywa się Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla i jako jedyne finansowane jest z funduszy szwedzkiego banku centralnego. Nagrody w pozostałych kategoriach fundowane są z odsetek i zwrotu z inwestycji Fundacji Noblowskiej.
Ciekawostki związane z Nagrodami Nobla
Nominacje i dokumenty dotyczące wyboru laureatów pozostają tajne przez 50 lat. Według tradycji sekretarze komitetów noblowskich próbują poinformować laureatów o nagrodzie telefonicznie tuż przed ogłoszeniem werdyktu, co bywa trudne z powodu różnic czasowych.
Pod sufitem Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie poruszają się portrety wszystkich dotychczasowych noblistów – jest ich 1012. Aby dwukrotnie zobaczyć wybraną osobę, trzeba czekać sześć godzin. Wkrótce dołączą do nich zdjęcia tegorocznych laureatów – będzie to co najmniej sześć, a najpewniej kilkanaście osób.
