Trybunał Konstytucyjny na 16 stycznia 2024 r. wyznaczył rozprawę dot. przepisów m.in. umożliwiających likwidację i rozwiązanie spółek stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji. Trybunał wydał też w czwartek postanowienie zabezpieczające zakazujące takich działań.
Według czwartkowej wokandy Trybunału rozprawa w tej sprawie ma odbyć się 16 stycznia o godz. 10. Zabezpieczenie zostało zaś wydane do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy. Do rozpoznania sprawy został wyznaczony skład pięciorga sędziów TK pod przewodnictwem prezes Julii Przyłębskiej. Sprawozdawcą sprawy ma być sędzia Krystyna Pawłowicz, zaś w składzie są jeszcze sędziowie: Stanisław Piotrowicz, Bogdan Święczkowski, Jarosław Wyrembak.
Jak wynika z informacji na stronie TK, wniosek w tej sprawie sformułowała w poniedziałek grupa posłów reprezentowana przez Krzysztofa Szczuckiego (PiS). Wniosek posłów wpłynął do TK w środę. Ponadto posłowie wnieśli do TK o wydanie postanowienia zobowiązującego Skarb Państwa, reprezentowany przez uprawnionego ministra, do powstrzymania się – na czas rozpoznawania ich wniosku – od „działań zmierzających do likwidacji lub wszczęcia likwidacji oraz rozwiązania spółek kapitałowych stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji” oraz powstrzymania się od dokonywania jakichkolwiek czynności mających na celu zmiany w zarządach tych spółek.
W czwartek po południu biuro TK poinformowała PAP o wydaniu takiego postanowienia o zabezpieczeniu. Informację potwierdził PAP Szczucki. „Trybunał Konstytucyjny na wniosek grupy posłów PiS wydał dzisiaj postanowienie o zabezpieczeniu w sprawie dotyczącej mediów publicznych. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomiej Sienkiewicz nie może ingerować w zarządy mediów publicznych do czasu rozpatrzenia naszego wniosku przez TK” – przekazał poseł.
Jak dowiedziała się PAP, w ocenie TK brak udzielenia takiego zabezpieczenia mógłby poważnie utrudnić wykonanie przyszłego orzeczenia. Ewentualne orzeczenie o niekonstytucyjności przepisu zapadłe już po wszczęciu procedury likwidacji lub zmiany w zarządzie powodowałoby bowiem zakwestionowanie wszystkich działań w tych spółkach, które zostałyby podjęte w tym czasie. Wniosek grupy posłów, który ma być rozpoznawany 16 stycznia, generalnie dotyczy oceny konstytucyjności ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie, w którym odsyła ona do Kodeksu spółek handlowych, a w szczególności do przepisów z tego kodeksu mówiących o likwidacji i rozwiązaniu spółek kapitałowych oraz odwoływaniu i zawieszaniu członków zarządu tych spółek przez walne zgromadzenie.
Jak wskazano w uzasadnieniu tego wniosku, zamieszczonego na stronie TK, norma pozwalająca de facto ministrowi na wszczęcie „procedury likwidacyjnej i rozwiązania tych spółek bez stosownych zmian ustawowych” może prowadzić „do instrumentalnego wykorzystywania mediów publicznych przez rząd – czy to w formie postawienia mediów publicznych w stan likwidacji i wymianę kadr na kadry spolegliwe wobec rządu”, czy też do zlikwidowania mediów publicznych „za +nieprawomyślność+ i krytykę rządu, a więc jako swoistą +karę+”.
„Możliwość dowolnego kształtowania zarządu jednostek publicznej radiofonii i telewizji (…) prowadziłoby de facto do ręcznego sterowania i całkowitej kontroli mediów publicznych przez rząd. (…) Sytuacja, w której minister może z dnia na dzień odwołać członków zarządu z jakiekolwiek powodu – na przykład materiału krytykującego danego ministra, ujawnienie afery w kręgach partii rządzącej przez dziennikarzy mediów publicznych, ogólną +nieprzychylność+ albo zadawanie +trudnych+ pytań przedstawicielom koalicji rządzącej czy reprezentowanie +złego+ np. zbyt liberalnego, zdaniem rządu, punktu widzenia – jest nie do pogodzenia z konstytucyjnymi uwarunkowaniami wolności słowa, prasy i pluralizmu medialnego, w tym niezależności mediów publicznych” – głosi uzasadnienie wniosku do TK.
Podczas wtorkowego exposé premier Donald Tusk poinformował m.in., że ministrem kultury w jego rządze zostanie Bartłomiej Sienkiewicz. „Nie tylko z tej racji, że jest autorem książek, człowiekiem kultury, ale ma też doświadczenie, jeśli chodzi o decyzje najtwardsze” – podkreślił. Wyjaśniał, że Sienkiewicz będzie odpowiedzialny za przywrócenie mediów publicznych Polkom i Polakom.
„Bardzo szybko okaże się, że media publiczne służące Polkom i Polakom to nie jest miraż, coś niemożliwego. Tak, jak zobaczycie, że wymiar sprawiedliwości może być neutralny, niepartyjny, służący Polsce, a nie partii rządzącej, tak zobaczycie i – pewnie oczom nie uwierzycie, że telewizja publiczna może służyć Polsce, a nie partii rządzącej. I tak będzie” – mówił w exposé Tusk.
Były wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin (PiS) powiedział zaś w środę: „Będziemy protestować, będziemy wykorzystywać wszystkie dozwolone prawem środki, żeby rzeczywiście bronić niezależności mediów publicznych”. (PAP)
Przewodniczący Rady Mediów Narodowych podkreślił, że istotne jest, by media publiczne były własnością obywateli. „Chcę zapewnić, że będziemy robić wszystko, co tylko jest możliwe w sferze prawnej, w różnych działaniach politycznych, żeby media publiczne były własnością obywateli, a nie własnością rządu” – powiedział Krzysztof Czabański. Dodał, że celem Rady Mediów Narodowych jest zachowanie wolności słowa. „Żeby słowo w Polsce było wolne i żeby nikt nie mógł tej wolności słowa zagrozić. I nie dopuścimy do tego, żeby taka sytuacja wróciła, jak była przed laty” – powiedział Krzysztof Czabański.
W Warszawie przed siedzibą Telewizji Polskiej odbywa się manifestacja w obronie mediów publicznych. Jej uczestnicy sprzeciwiają się planom przejęcia publicznej radiofonii i telewizji przez nowy rząd.
Protest zorganizował Adam Borowski, szef warszawskiego Klubu „Gazety Polskiej”.
„Jesteśmy pewni, że wolność słowa jest zagrożona, że praworządność jest zagrożona” – mówił w TVP Info , tłumacząc, dlaczego zorganizował dzisiejszy protest.
Tekst: PAP,IAR, fot. unsplash.com
