Wystawa obrazów o tematyce religijnej w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie

Muzeum Okręgowe w Rzeszowie przeprowadziło projekt pt. „Konserwacja obrazów o tematyce religijnej w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie” dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (84 500 PLN) oraz ze środków Marszałka Województwa Podkarpackiego (50 085 PLN).

W ramach zadania wykonano prace konserwatorsko – restauratorskie przy dziewięciu obrazach o szeroko pojętej tematyce religijnej, które z powodu złego stanu zachowania przechowywane były w magazynach. Przywrócenie dawnej świetności tych eksponatów pozwala na ich odpowiednią dokumentację fotograficzną i ich udostępnienie. Przeprowadzone badania warstwy malarskiej umożliwiły korektę datacji i uściślenie ich proweniencji warsztatowej. Obrazy zostały przywrócone do obiegu muzealnego: mogą wzbogacać ekspozycję stałą, mogą być wypożyczane do innych instytucji na wystawy czasowe, na ich kanwie można realizować działania edukacyjne oraz przeprowadzać dalsze badania historyczno-sztuczne.

Prace restauratorskie zostały wykonane przez pracownię Konserwacji Dzieł Sztuki Ewelina i Marcin Gruszczyńscy s.c. w Rzeszowie. W głównej mierze polegały one na przeprowadzeniu zabiegów, których celem była stabilizacja odspojonych warstw malarskich i zapraw, impregnacja płócien i gruntów. Po wykonaniu zabiegów technicznych przeprowadzono konserwację estetyczną dzieł w niezbędnym zakresie, mając na uwadze ich muzealny charakter. Zabiegi te przywróciły pierwotny wygląd płócien i polegały na scaleniu kolorystycznym ubytków malatury przy użyciu farb odwracalnych żywicznych oraz zabezpieczaniu powierzchni odpowiednio dobranym werniksem na bazie żywic syntetycznych. Przeprowadzono również pełną konserwację techniczną drewna ram, polegającą na jego odczyszczeniu, dezynfekcji, dezynsekcji i impregnacji wzmacniającej. Z powierzchni lica ram usunięte zostały wszystkie późniejsze nawarstwienia i uzupełnione ubytki form rzeźbiarskich, zapraw oraz pulmentów. Powierzchnie ram zostały odczyszczone i uzupełnione złotem, tak, by obrazy odzyskały dawny blask.
Siedem z zakonserwowanych obrazów wchodzi w skład Galerii Malarstwa Europejskiego. Jej trzon to tzw. Galeria Dąmbskich, założona we Lwowie na przeł. XVIII/XIX w. przez Łukasza Dąmbskiego.

Zbiór skupia 163 obrazy powstałe między 2. poł. XVI a pocz. XIX stulecia oraz 39 barwionych sztychów z przedstawieniami Loggii Watykańskich. Galeria Dąmbskich to jedna z nielicznych kolekcji, niemal w całości zachowana z pożogi II wojny światowej. Od ponad 100 lat nierozerwalnie związana z Rzeszowem, stanowi jego wizytówkę. Pozostała jej cześć znajduje się w Lwowskiej Galerii Sztuki (około 150 eksponatów). Dwa płótna pochodzą z Galerii Malarstwa Polskiego, która obejmuje malarstwo od XVIII wieku do 1939 roku. Dzieła Galerii Malarstwa Polskiego są eksponowane w układzie chronologiczno-tematycznym: dominują portrety, w szczególności zespół wizerunków staropolskich, zaprezentowano również pejzaże, weduty, sceny rodzajowe i martwe natury. Należy podkreślić, iż na obszarze pomiędzy Krakowem a Lwowem jest to jedyna tak obszerna kolekcja malarstwa o znaczących walorach poznawczych i edukacyjnych.

Zakonserwowane obrazy zobaczyć na wystawie czasowej od 25 listopada do 22 grudnia 2024 roku w muzealnym refektarzu.

W ramach promocji zadania zapraszamy na prelekcje z serii „Kulturalne niedziele”:
„Ikonografia Marii Magdaleny w malarstwie europejskim” (1.12.2024)
i „Symboliczny wymiar architektury w malarstwie religijnym” (15.12.2024)
oraz lekcję muzealną „Kategoria symbolu w malarstwie religijnym”.

Wykaz obrazów:
WNĘTRZE KOSCIOŁA ŚW. AGNIESZKI W RZYMIE, Jan Klemens Minasowicz (1797-1854), przed 1841 r., olej na płótnie, Galeria Malarstwa Polskiego
ŚW. FRANCISZEK, kopia obrazu Lodovico Carracci (1555-1619), XVIII/XIX w., olej na płótnie, Galeria Dąmbskich
MELCHIZEDECH I ABRAHAM, kopia obrazu Petera Paula Rubensa (1577-1640), XIX w.(?), olej na płótnie, Galeria Dąmbskich
MADONA Z KRÓLIKIEM zw. LA ZINGARELLA, kopia obrazu Antonio Allegri da Corregio (1494-1534), 1 poł. XVIII w., olej na płótnie, Galeria Dąmbskich
MATKA BOSKA Z JEZUSEM I JANEM CHRZCICIELEM, nieokreślony malarz, XVII/XVIII w., tempera na desce, Galeria Malarstwa Europejskiego
ŚW. HELENA, nieokreślony malarz, poł. XVIII w., olej na płótnie, Galeria Malarstwa Europejskiego
ŚW. MARIA MAGDALENA, nieokreślony malarz, XVIII w., olej na płótnie, Galeria Malarstwa Europejskiego
PORTRET KS. JEANA-BAPTISTE MASSILLONA (1663-1742), nieokreślony malarz, XVIII/XIX w. (?), olej na płótnie, Galeria Dąmbskich
W ZADUSZKI, Wlastimil Hoffman (1881-1970), 1934, olej na płótnie, Galeria Malarstwa Polskiego