Na Klasztornym Wzgórzu w Zagórzu, przy malowniczych ruinach klasztoru karmelitów bosych, odsłonięto Pomnik Nieznanego Konfederaty Barskiego. To wydarzenie stanowi ważny krok w procesie rewitalizacji tego historycznego miejsca i podkreśla jego rolę w dziejach Polski. Autorem rzeźby, inspirowanej m.in. powieścią Zygmunta Kaczkowskiego, jest dr hab. Piotr Zieleniak.
W tym artykule
Konfederacja Barska – pierwsze powstanie narodowe
Odsłonięcie pomnika było okazją do przypomnienia o historycznym kontekście Konfederacji Barskiej. Dr Jarosław Serafin, dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku, podkreślił fundamentalne znaczenie tego zrywu dla polskiej historii:
Konfederacja Barska jest jednym z najważniejszych wydarzeń epoki nowożytnej. Choć przez całe dekady cieszyła się złą sławą, aktualnie jest rehabilitowana. Dostrzega się w niej przejaw pierwszego ogniwa w tym długim łańcuchu powstań narodowych. Jest dowodem czynu zbrojnego, oporu przeciwko represji narzuconej przez Rosję. Jest to wartość, która powinna stanowić poczucie dumy narodowej.
Systematyczna rewitalizacja Klasztornego Wzgórza
Pomnik „Nieznanego Konfederaty” wpisuje się w ciąg systematycznych działań burmistrza Zagórza Ernesta Nowaka, mających na celu odnowienie ruin i przekształcenie ich w atrakcyjny cel turystyczny i edukacyjny. W ramach rewitalizacji wcześniej powstała m.in. instalacja „Wirtualny Mnich”.
Finansowanie inwestycji
Burmistrz Ernest Nowak wyjaśnił, skąd pochodzą środki na realizację projektów:
Dzięki różnym programom rządowym mamy możliwość sięgania po granty. Głównym takim grantodawcą dla nas jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od którego otrzymaliśmy dotację na pomnik. Z kolei wirtualnego mnicha zrealizowaliśmy dzięki programowi Interreg Polska–Słowacja.
Dofinansowanie pozyskano również od marszałka województwa podkarpackiego i wojewódzkiego konserwatora zabytków, co pozwala na systematyczne wykonywanie prac konserwatorskich każdego roku.
Klasztor jako atrakcja turystyczna i edukacyjna
Skuteczność działań rewitalizacyjnych dostrzega poseł Bartosz Romowicz:
To jest kolejny etap mądrego podejścia do tego obiektu. Burmistrz od lat pozyskuje środki, rozwija go i przebudowuje. Zagórz pokazuje, że można iść w dobrym kierunku – teraz specjalnie do Zagórza przyjeżdżają zobaczyć te atrakcje.
Burmistrz Nowak podkreślił, że oferta ruin klasztoru nie jest budowana wyłącznie jako atrakcja turystyczna, ale również jako platforma edukacyjna dla szkół z Podkarpacia, umożliwiająca młodzieży bezpośrednie obcowanie z historią Polski.
Porozumienie trójstronne – wspólna promocja dziedzictwa
Uroczystość odsłonięcia pomnika była również okazją do podpisania trójstronnego porozumienia o współpracy. Powiaty sanocki, bieszczadzki oraz miasto Zagórz zobowiązały się do wspólnych działań, które obejmą następujące kluczowe dla regionu obiekty:
- Muzeum Historyczne w Sanoku,
- Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych w Zagórzu,
- Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego „Fanto” w Ustrzykach Dolnych.
Porozumienie to ma zintensyfikować promocję historycznego i kulturalnego dziedzictwa Podkarpacia.
Fot. P. Olechniewicz
![Pomnik Nieznanego Konfederaty Barskiego na Klasztornym Wzgórzu w Zagórzu [ZDJĘCIA] 1 - Polskie Radio Rzeszów Pomnik Nieznanego Konfederaty Barskiego na Klasztornym Wzgórzu w Zagórzu [ZDJĘCIA]](https://radio.rzeszow.pl/wp-content/uploads/2025/10/IMG_20251024_143636-e1761489064739-750x320.jpg)






![XIV Konkurs Przetworów Tradycyjnych „Z babcinej spiżarni” [ZDJĘCIA] 8 - Polskie Radio Rzeszów XIV Konkurs Przetworów Tradycyjnych „Z babcinej spiżarni” [ZDJĘCIA]](https://radio.rzeszow.pl/wp-content/uploads/2025/10/1000045684-e1761492274347.jpg)
