W Izbie Administracji Skarbowej w Rzeszowie na co dzień pracuje 25 psów służbowych. Wspierają celników m.in. na lotnisku w Jasionce, tropiąc narkotyki, papierosy i nielegalną walutę. Sukcesy zawdzięczają przede wszystkim silnej więzi z przewodnikiem oraz specjalistycznemu szkoleniu.
W tym artykule
Psy w Służbie Celno-Skarbowej. Gdzie i jak pracują?
Czworonożni funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) pełnią służbę m.in. w oddziałach celnych, na przejściach granicznych, drogach publicznych, sortowniach kurierskich i terminalach lotniczych.
Psy kontrolują paczki, pojazdy i bagaże, a ich obecność często działa prewencyjnie na przemytników
– podkreśla młodszy aspirant Wojciech Uchman, przewodnik psa służbowego z Oddziału Celnego Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka.
Czworonogi biorą też udział w akcjach pokazowych oraz współpracują z innymi formacjami, m.in. policją, Strażą Graniczną i wojskiem.
Ibra, pies tropiący narkotyki na lotnisku
Jednym z psów pracujących w Rzeszowie jest Ibra, suczka rasy staffordshire bull terrier, wyszkolona do wykrywania narkotyków. Do służby trafiła w wieku 11 miesięcy, a szkolenie zakończyła w czerwcu br. Jej przewodnik, aspirant Uchman podkreśla, że relacja z psem i systematyczne ćwiczenia są kluczowe w tej pracy.
Pies musi mieć silną motywację do zabawy lub jedzenia, tylko wtedy można go skutecznie szkolić
– zaznacza.
Ibra na co dzień pracuje głównie na lotnisku, ale bierze również udział w działaniach z innymi służbami. Jej zadaniem jest kontrola bagaży podręcznych i rejestrowanych, często poza zasięgiem wzroku pasażerów.
Jakie cechy powinien mieć pies służbowy?
Psy w KAS są szkolone do wykrywania konkretnych substancji: papierosów, narkotyków, waluty, okazów chronionych CITES oraz produktów objętych ryzykiem ASF. Wśród ras dominują labradory, owczarki niemieckie i belgijskie, teriery oraz płochacze niemieckie. Ibra jako stafford jest pierwszym psem tej rasy w służbie celno-skarbowej w Polsce.
Kluczowe cechy psa to brak agresji, odporność na hałas, chęć do pracy i zabawy. Psy są wybierane indywidualnie przez komisję, a ich pochodzenie, choć nie musi być udokumentowane rodowodem, często analizowane jest pod kątem cech dziedzicznych.
Szkolenie i życie codzienne psiego funkcjonariusza
Proces szkolenia psa służbowego obejmuje m.in. socjalizację z miejscem pracy oraz specjalistyczny kurs trwający łącznie 13 tygodni. Psy uczą się wykrywania zapachów, a po egzaminie są gotowe do służby. Co ważne, od samego początku pracują z jednym przewodnikiem. Poza pracą psy mieszkają z przewodnikami.
Spędzają z nami 24 godziny na dobę. To nie tylko narzędzie pracy, ale także członek rodziny. Gdy pies przechodzi na emeryturę, zostaje u swojego przewodnika
– mówi Sebastian Solski, koordynator ds. psów służbowych w IAS Rzeszów.
Sukcesy i wyzwania
W trakcie służby psy mają na koncie wiele sukcesów. Jedna z historii dotyczy suczki Gina, która wyszkolona do wykrywania papierosów i narkotyków, przypadkiem ujawniła nielegalnie przewożony bursztyn, dzięki wyczuciu zapachu szpachli używanej do maskowania skrytki.
Zdarzają się też trudniejsze momenty, psy potrafią zapamiętać nieprzyjemne sytuacje, np. przypadkowe uderzenie klapą bagażnika, co później wpływa na ich zachowanie.
Psy niezastąpione, mimo technologii
Choć coraz częściej stosowane są tzw. elektroniczne psy – urządzenia wykrywające konkretne substancje – funkcjonariusze podkreślają, że czworonogi są nadal niezastąpione. Ich precyzja, bezinwazyjność i umiejętność pracy w różnych warunkach stanowią ogromną wartość dla służb.
Aktualnie w strukturach IAS w Rzeszowie pracuje 25 psów, siedem jest na emeryturze, a kolejne szczeniaki przygotowywane są do służby.
Najważniejsze to wyniki i zdrowie psów
– podsumowują przewodnicy.
Śpioszek i Wesołek czekają na adopcję
W ramach cyklu „Podaruj dom” Fundacja Felineus przedstawia dwóch kocich braci – Śpioszka i Wesołka. Te około dwumiesięczne sierotki od początku wspierały się nawzajem, co pozwoliło im przetrwać najtrudniejszy czas po utracie mamy. Dziś są gotowe do adopcji i szukają wspólnego, kochającego domu. Wesołek – rezolutny i towarzyski – prowadzi brata przez świat, a Śpioszek, choć spokojniejszy, uwielbia zabawy piłeczkami. Oba kotki są odrobaczone, zaszczepione i pełne energii. Osoby zainteresowane adopcją mogą napisać na adres: naczterylapy@radio.rzeszow.pl.
Posłuchaj rozmowy:
Masz pytania dotyczące swojego pupila? Napisz do nas: naczterylapy@radio.rzeszow.pl.
Tekst: Ł. Wacławek
