sobota, 12 lipca 2025
+48 17 222 22 22  
Polskie Radio Rzeszów
  • WIADOMOŚCI
    • RZESZÓW
    • KROSNO
    • PRZEMYŚL
    • STALOWA WOLA
    • TARNOBRZEG
    • REGION
    • KRAJ I ŚWIAT
  • MUZYKA
  • SPORT
  • PODCASTY
  • KALENDARZ WYDARZEŃ
  • RADIO
    • PROGRAM
    • O NAS
    • LUDZIE RADIA
    • REKLAMA I MARKETING
    • KAMPANIE SPOŁECZNE
    • PATRONAT
    • KONTAKT
Brak
Pokaż więcej
SŁUCHAJ
ZOBACZ
Polskie Radio Rzeszów
  • WIADOMOŚCI
    • RZESZÓW
    • KROSNO
    • PRZEMYŚL
    • STALOWA WOLA
    • TARNOBRZEG
    • REGION
    • KRAJ I ŚWIAT
  • MUZYKA
  • SPORT
  • PODCASTY
  • KALENDARZ WYDARZEŃ
  • RADIO
    • PROGRAM
    • O NAS
    • LUDZIE RADIA
    • REKLAMA I MARKETING
    • KAMPANIE SPOŁECZNE
    • PATRONAT
    • KONTAKT
Brak
Pokaż więcej
SŁUCHAJ
ZOBACZ
Polskie Radio Rzeszów

Polskie Radio Rzeszów > Wiadomości > 10 lat temu zmarł pisarz, dramaturg i rysownik Sławomir Mrożek

10 lat temu zmarł pisarz, dramaturg i rysownik Sławomir Mrożek

15 sierpnia 2023 - 07:36
- Wiadomości
Czas czytania: 4 min.
A A
10 lat temu zmarł pisarz, dramaturg i rysownik Sławomir Mrożek
Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterUdostępnij na EmailUdostępnij na WhatsApp

Sławomir Mrożek zmarł 15 sierpnia 2013 r., w Nicei. Urodził się 29 czerwca 1930 roku w Borzęcinie. Od 1933 r. mieszkał z rodziną w Krakowie, ale po wybuchu wojny wrócili do Borzęcina, gdzie Mrożek ukończył szkołę powszechną. W 1949 r. zdał maturę w krakowskim gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego. W latach 1945-48 – równolegle z nauką w liceum – przyszły pisarz czynnie działał w harcerstwie. Potem studiował architekturę na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, historię sztuki w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz orientalistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Pierwszy sukces odniósł w 1950 r. – otrzymał nagrodę „Szpilek” za rysunek, który ukazał się w numerze 16. tego tygodnika. W numerze 26. opublikowano pierwszy felieton satyryczny Mrożka zatytułowany „Ten człowiek”, jednakże pisarz za swój literacki debiut uważał reportaż z budowy Nowej Huty zatytułowany „Młode miasto”, który ukazał się w „Przekroju” również w 1950 r.

Od 1950 r. współpracował z „Dziennikiem Polskim”, Krakowskim Teatrem Satyryków, studenckim teatrem satyrycznym „Bim-Bom” z Gdańska, kabaretem „Szpak” i Piwnicą pod Baranami. Od 1953 r. publikował w nich systematycznie serie satyrycznych rysunków. W 1951 r. został członkiem Związku Literatów Polskich.

Debiutem książkowym Mrożka stały się wydane w 1953 r. zbiory satyrycznych opowiadań – „Opowiadania z Trzmielowej Góry” (broszurką propagandową napisaną chyba na zamówienie Spółdzielni Czytelnik) i „Półpancerze praktyczne” opublikowane w Wydawnictwie Literackim. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich przyznało mu w 1954 r. Nagrodę im. Juliana Bruna dla młodych dziennikarzy. W latach 1956-60 prowadził w m.in. na łamach „Życia Literackiego” rubrykę satyryczną tekstowo-rysunkową pt. „Postępowiec”.

W 1956 r. opublikował pierwszą ze swoich powieści, „Maleńkie lato”, w roku 1961 drugą i ostatnią – „Ucieczkę na południe”. W 1957 r. ukazał się tom opowiadań „Słoń” oraz zbiorek rysunków „Polska w obrazkach”. Jako dramaturg Mrożek zadebiutował sztuką „Policja”, opublikowaną w „Dialogu” i wystawioną 27 czerwca 1958 r. przez Jana Świderskiego w Teatrze Dramatycznym w Warszawie.

W listopadzie 1959 r. ożenił się z malarką Marią Obrembą i wspólnie z nią przeniósł się do Warszawy. Pisał w tym czasie teksty satyryczne do estradowego programu „Podwieczorek przy mikrofonie”. W 1962 r. został laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich w Genewie.

Do 1964 r. ukazały się w Polsce, m.in.: kolejny tom opowiadań pt. „Deszcz” (1962) oraz sztuki teatralne – „Męczeństwo Piotra Oheya” (1958), „Indyk” (1961), „Karol” (1961), „Na pełnym morzu” (1961), „Strip-tease” (1961), „Zabawa” (1962), „Kynolog w rozterce” (1962), „Czarowna noc” (1963), „Śmierć porucznika” (1963) i jeden z najważniejszych utworów Mrożka – „Tango” (1964).

W latach 60. Mrożek stał się popularny również poza granicami kraju – w 1963 r. w Niemczech wydano trzytomowy zbiór jego dramatów; we Francji za „Słonia” otrzymał „Prix de l’Humour Noir” (1964), a trzy lata później ukazało się tam dwutomowe wydanie jego sztuk. W 1963 r. wyjechał z żoną do Włoch i zamieszkał pod Genuą. We Włoszech spędził pięć lat. Otrzymał w tym czasie nagrodę Fundacji im. Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1964).

W 1968 r. przeniósł się do Paryża. „W tym samym roku we francuskiej prasie ogłosił – w formie listu otwartego – swój protest przeciwko udziałowi Polski w interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. W rezultacie władze polskie odmówiły mu przedłużenia paszportu i pisarz wystąpił o azyl polityczny we Francji. W Polsce cenzura zakazała wówczas publikacji jego utworów i wystawiania sztuk” – czytamy w Encyklopedii Teatru Polskiego. Mrożek poprosił o azyl polityczny we Francji. 10 lat później uzyskał francuskie obywatelstwo, a w 2003 r. otrzymał francuską Legię Honorową za wkład w rozwój literatury francuskiej.

W Polsce od 1973 r. zaczęto łagodzić obowiązujące od 1968 r. zapisy cenzury na publikowanie Mrożka. Ukazały się wówczas m.in. „Szczęśliwe wydarzenie” (1973), „Rzeźnia” (1973), „Emigranci” (1974), „Pieszo” (1980). W roku 1978 – po raz pierwszy od 1963 – pisarz odwiedził kraj rodzinny. Powtórnie odwiedził Polskę w roku 1981, kiedy otrzymał dyplom ministra spraw zagranicznych za wybitne zasługi w propagowaniu kultury polskiej na świecie oraz nagrodę tygodnika „Szpilki” – Złotą Szpilkę z Wawrzynem.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce Mrożek ogłosił na Zachodzie „List do cudzoziemców”, zastrzegł też publikowanie swoich utworów w polskiej prasie i pokazywanie sztuk w polskiej telewizji. Natomiast w polskich teatrach sztuki Mrożka święciły w tym okresie triumfy.

Do 1996 r. pisarz pozostawał za granicą, mieszkając w USA, we Włoszech, w Paryżu. W latach 70. kilkukrotnie wyjeżdżał do Niemiec, gdzie pisał scenariusze filmowe: „Wyspa Róż” (1974-75), „Amor” (1977), „Powrót” (1979) – dwa ostatnie również sam wyreżyserował dla niemieckich wytwórni. Pod koniec 1989 r. przeniósł się do Meksyku, gdzie zamieszkał na ranczo La Epifanía ze swoją drugą żoną Susaną Osorio-Mrożek.

W czerwcu 1990 r. pisarz przyjechał do Krakowa na dwutygodniowy Festiwal Mrożka zorganizowany z okazji jego sześćdziesiątych urodzin. Przemiany ustrojowe w Polsce przyniosły wydanie jego „Dramatów”, „Małych próz” i „Rysunków” (1991) oraz „Miłości na Krymie” (1993). W 1994 r. zaczął publikować co tydzień rysunki satyryczne, a od 1997 r. także cotygodniowy felieton na łamach „Gazety Wyborczej”.

Podczas pobytu w Meksyku pisarz przebył operację tętniaka mózgu, w wyniku czego z żoną musieli zrezygnować z pobytu w Epifanii. W 1996 r. Mrożkowie wrócili na stałe do Polski i zamieszkali w Krakowie. 6 czerwca 2008 r. Mrożek z żoną Susaną na lotnisku w Balicach wsiedli do samolotu, którym opuścili Polskę na stałe. Pisarz zamieszkał w Nicei. Odbierając w marcu 2012 roku doktorat honoris causa w Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Mrożek powiedział, że niepokoi go tempo, w jakim zmienia się świat. „Coraz bardziej w tempie zatrważającym, przyznaję, że cierpię na tym, bo ja już się schylam ku starości” – powiedział.

Zmarł 15 sierpnia 2013 r. w szpitalu w Nicei. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. (PAP)

fot. pixabay.pl

 

 

 

Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News!
Tagi: Podkarpackieregion

Zobacz także

35. Podkarpacki Festiwal Organowy – wystąpią wykonawcy z Polski, Włoch, Niemiec i Norwegii

35. Podkarpacki Festiwal Organowy – wystąpią wykonawcy z Polski, Włoch, Niemiec i Norwegii

12 lipca 2025
Fot. ilustracyjne

Niemal 7 mln złotych na aktywizację osób biernych zawodowo

12 lipca 2025
Rolnicy spotkali się ministrem rolnictwa Czesławem Siekierskim – planowany dalszy ciąg rozmów

Rolnicy spotkali się ministrem rolnictwa Czesławem Siekierskim – planowany dalszy ciąg rozmów

12 lipca 2025
Prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie śmierci niedźwiedzicy

Wiceminister klimatu: niedźwiedzie z gminy Cisna mogłyby zamieszkać w Tatrzańskim Parku Narodowym

12 lipca 2025
Następny
Radio Biwak 15.08 – piknik wojskowy w Nowej Sarzynie (zdjęcia)

Radio Biwak 15.08 - piknik wojskowy w Nowej Sarzynie (zdjęcia)

Wsparcie dla matek i dzieci, które straciły mężów i ojców podczas wojny w Ukrainie

Wsparcie dla matek i dzieci, które straciły mężów i ojców podczas wojny w Ukrainie

Dziś w regionie zwrotnikowe temperatury

Dziś w regionie zwrotnikowe temperatury

NAJNOWSZE

W niedzielę w Jaśle odbędzie się przysięga żołnierzy WOT

W niedzielę w Jaśle odbędzie się przysięga żołnierzy WOT

6 minut temu

W Peru otwarto dla turystów starożytną twierdzę liczącą 3800 lat

38 minut temu

Rzeszowska Akademia Kolarska – pasja i wytrwałość gwarancją sukcesów

1 godzinę temu

Kopanie dołów na plaży może być niebezpieczne

2 godziny temu

Podróż wokół granic Polski na motocyklu WSK 125 z 1985 roku

2 godziny temu

Fala krytyki po propozycji relokacji niedźwiedzi z Bieszczadów do Tatr

2 godziny temu

Iga Świątek mistrzynią Wimbledonu!

3 godziny temu

Nowi piłkarze w Mielcu i Stalowej Woli

3 godziny temu
Byłeś świadkiem ważnego wydarzenia? Masz temat, który warto poruszyć?
ZGŁOŚ TEMAT
Na ludową nutę
W cyfrowym świecie
a2
Forum rolnika
Rzeszowskie organizacje pozarządowe
a5

WIADOMOŚCI

Rzeszów
Przemyśl
Stalowa Wola
Tarnobrzeg
Region

MUZYKA

Wiadomości muzyczne
Listy przebojów

SPORT

Piłka nożna
Siatkówka
Piłka ręczne
Koszykówka
Tenis stołowy

PARTNERZY

Audytorium17

POLSKIE RADIO RZESZÓW

Kampanie społeczne
Patronaty
Regulaminy
Kontakt
Polityka prywatności

© 2024 Polskie Radio Rzeszów S.A. w likwidacji

  • WIADOMOŚCI
    • RZESZÓW
    • KROSNO
    • PRZEMYŚL
    • STALOWA WOLA
    • TARNOBRZEG
    • REGION
    • KRAJ I ŚWIAT
  • POGODA
  • MUZYKA
  • SPORT
  • PODCASTY
  • WYDARZENIA
  • RADIO
    • PROGRAM
    • O NAS
    • LUDZIE RADIA
    • REKLAMA I MARKETING
    • KAMPANIE SPOŁECZNE
    • PATRONAT
    • KONTAKT
Brak
Pokaż więcej