Józef Ulma urodził się w 1900 r. Ukończył szkołę rolniczą. Sadownictwo było jedną z wielu jego pasji. Miał hodowlę jedwabników, drzewa morwowe, w sadzie postawił ule. Pierwszy założył we wsi szkółkę drzew owocowych. Sprzedaż sadzonek była dla niego jednym ze źródeł utrzymania. Prawdopodobnie dzięki Józefowi Ulmie w Markowej pojawiły się szczepione jabłonie. Stare odmiany kolekcjonuje arboretum w Bolestraszycach.
Jego twórca prof. Jerzy Piórecki w latach 80. podczas badań terenowych szukał przedwojennych odmian drzew.
Wtedy została zinwentaryzowana Markowa. Pobrane były zrazy z drzew, które na 99 proc. szczepił Ulma
– powiedział dyrektor arboretum Narcyz Piórecki.
Jednoroczne gałązki zebrane z przydomowych sadów zostały zaszczepione i posadzone w podprzemyskich Bolestraszycach. Dziś w kolekcji arboretum jest m.in. glogierówka, jedna z najstarszych odmian jabłoni, uprawiana w Polsce już w XIX w. Rosła we wsi Zblutowo na Podlasiu, między Białymstokiem a Grajewem. Odkrył ją polski inżynier Jan Gloger, ojciec historyka i archeologa Zygmunta Glogera. Nazwa odmiany pochodzi od ich nazwiska.
Sady arboretum w Bolestraszycach mają ponad 10 ha. Rośnie tam ponad 100 oznaczonych odmian drzew owocowych. Stamtąd też pochodzi jabłonka, którą 6 marca br. posadzono w Ogrodach Watykańskich na znak pamięci o Polakach ratujących Żydów podczas II wojny światowej.
24 marca 1944 r. w Markowej Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z siedmiorgiem dzieci zostali rozstrzelani przez Niemców za ukrywanie Żydów. W 1995 r. Wiktoria i Józef zostali pośmiertnie uhonorowani przez izraelski Instytut Yad Vashem tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Papież Franciszek beatyfikował rodzinę Ulmów 10 września 2023 r.
Tekst: PAP / Fot.: pixabay